TIK, Internet, bezpieczeństwo

Co to jest TIK?

Nie ma już dzisiaj wątpliwości, ze technologia informacyjna i komunikacyjna- w skrócie TIK, jest potrzebna w edukacji. Wiedzą o tym nauczyciele, uczniowie, ich rodzice, autorzy materiałów dydaktycznych, organizacje wspierające nauczanie oraz autorzy i twórcy technologii informacyjnej. Ogromna ilość informacji dostępna dzięki TIK oraz zawarta w globalnej sieci, pozwala na dzielenie się nimi na szeroką skalę.

Kto korzysta z TIK?

Praktycznie każdy, kto dysponuje urządzeniem umożliwiającym transfer, zapis i przetwarzanie danych może mieć w tym swój udział. Może być zarówno twórcą, jak i użytkownikiem.

Zagrożenia jakie czyhają na użytkowników TIK

Przeważająca część użytkowników TIK zupełnie nie zdaje sobie sprawy z zagrożeń, jakie na nich czyhają, jeśli nie zostają zachowane zasady bezpieczeństwa. Powinien znać je każdy, gdyż środowisko informacyjne otacza nas zewsząd i nie jest to tylko komputer w szkole, czy w domu. Każdy użytkownik Internetu, telefonu komórkowego, nawigacji satelitarnej, karty bankomatowej i wielu innych urządzeń, zawierających układy elektroniczne jest źródłem danych o sobie i może stać się celem dla kogoś, kto chce je przechwycić.

Na drodze od naszego komputera, celu przesyłania informacji, jest wiele innych urządzeń: routery, serwery i dostawcy usług internetowych. Jeśli połączymy się z Internetem bez szyfrowania danych, każdy może mieć dostęp do naszych haseł, czytać maile, czaty, sms-y, przechwycić zdjęcia.

Anonimowość w Internecie jest fikcją

Każda przeglądarka internetowa w momencie jej uruchomienia przesyła dane kompleksowe . Nawet jeśli nie podajemy danych na swój temat, możemy zostać bardzo łatwo zidentyfikowani. Internet to nie tylko wolność, ale również związana z nią odpowiedzialność.

Ochrona  swoich  danych osobowych

Nigdy nie korzystaj z opcji zapamiętywania haseł do żadnych swoich kont i serwisów, ponieważ każdy, kto ma dostęp do twojego komputera, będzie miał dostęp do nich i może użyć ich na własny sposób.

Wszystko, co trafia do Internetu, w praktyce jest niemożliwe do usunięcia – nawet po wykasowaniu z jednego serwisu, będzie dostępne poprzez automatycznie wykonywane archiwalne kopie, nie wspominając o kopiach wykonanych przez innych internautów. Zdjęcia wykonane telefonami często zawierają zapisane położenie telefonu, można w ten sposób nie tylko pokazać, co ma się w domu, ale też podać swój adres.

Należy zawsze czytać regulaminy serwisów, z których korzystamy – zwracając szczególną uwagę, na co wyrażamy zgodę i co właściciel serwisu będzie mógł robić z gromadzonymi przez siebie danymi.

Rodzice są odpowiedzialni za dzieci

Nie sposób opisać w krótkim materiale wszystkich zagadnień związanych z bezpieczeństwem i ochroną danych w sieci. W Internecie ma miejsce nieuczciwa działalność handlowa, prowadzona przez pospolitych naciągaczy, a nawet przestępcza (handel artykułami zabronionymi, pornografia, usługi nielegalne itp.). Trzeba mieć świadomość tych zagrożeń, i uczulać na to dzieci, które nie zdają sobie sprawy, na co mogą się narazić, gdy nierozsądnie korzystają z komunikacji za pomocą TIK. Uświadomienie im tego oraz uczenie bezpiecznego korzystania z TIK jest zadaniem nauczycieli i rodziców.

O czym jeszcze należy bezwzględnie pamiętać korzystając z komputera i Internetu?

1. Praca z komputerem i wirtualny z drugim człowiekiem są niewystarczającymi bodźcami rozwojowymi. Do pełnego intelektualnego i społecznego rozwoju ucznia potrzebne jest obcowanie z ludźmi.
2. Zagrożeń zdrowotnych związanych z TIK można uniknąć, zapewniając sobie dobre stanowisko pracy z komputerem i ograniczając czas spędzany przed monitorem.
3. Dostęp do informacji z Internetu musi być kontrolowany, szczególnie dotyczy to treści związanych z pornografią, przemocą i brutalnością. Można zabezpieczyć komputer przed dostępem do takich stron za pomocą specjalistycznego oprogramowania. Wiele programów użytecznych dla bezpieczeństwa w sieci możesz pobrać za darmo, np. ze strony eprogramy.org
4. Przed złośliwym oprogramowaniem niszczącym zasoby naszego komputera można zabezpieczyć się przez m.in.: zainstalowanie monitora antywirusowego i włączenie go non stop, regularne używanie skanera antywirusowego i systematyczne uaktualnianie bazy wirusów, unikanie pobierania plików z niepewnych źródeł i otwierania plików niewiadomego pochodzenia.
5. Szczególnie niebezpieczne w sieci jest nawiązywanie kontaktu z nieznanymi osobami na „niezaufanych” stronach www, niekontrolowane udostępnianie danych osobowych, ujawnianie informacji, które mogą sprzyjać kradzieży w Internecie, np. podawanie kodów, numerów kont i kart kredytowych, danych o posiadanym sprzęcie, wyposażeniu domu, dochodach itp. Jeśli korzystasz z sieci bezprzewodowej, sprawdź, czy dostęp do niej zabezpieczony jest kluczem?
6. Duża część zawartości Internetu objęta jest prawami autorskimi, naruszenie których podlega odpowiedzialności karnej. W prawie autorskim istnieje pojęcie „dozwolonego użytku”. Można wykorzystać krótkie fragmenty dzieła poprzez zamieszczenie cytatów z podaniem jego autora i źródła. Jednak znacząca część materiałów opatrzona jest znakiem © „copyright”, co oznacza, że po odnalezieniu ich za pomocą wyszukiwarki, możesz je tylko przeczytać, obejrzeć lub wysłuchać. Warto zapoznać się także z informacjami na temat licencji związanych z prawami autorskimi, np. http://creativecommons.pl/

Opracowała - koordynator przedmiotowy informatyki i techniki - B. Polnik

Materiały źródłowe artykułu :

1. http://www.ceo.org.pl/pl/cyfrowaszkola/kurs/bezpieczenstwo-w-sieci
2. Grzegorz Prujszczyk i Kamil Śliwowski : Bezpieczeństwo informacyjne w serwisach WEB 2.0
3. http://www.ceo.org.pl/pl/cyfrowaszkola/kurs/prawo-autorskie-licencje
4. http://helpline.org.pl/dowiedz-sie
5. http://issuu.com/frse/docs/cyfrowy-swiat

 

Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu dla uczniów

1. Nie podajemy swoich danych osobowych ludziom obcym (adres, telefon, nazwisko, swoje zdjęcia), posługuj się Nickiem.
2. Nie zawieramy znajomości przez Internet, nigdy nie wiesz z kim naprawdę rozmawiasz w sieci.
3. Ograniczamy czas spędzony przed komputerem, nie trać na to całego swojego, wolnego czasu.
4. Korzystaj z gier dostosowanych do Twojego wieku, unikaj gier z przemocą.
5. Nie wolno nikogo obrażać przez Internet, nie używaj wulgaryzmów, szanuj innych internautów.
6. Nie kradnij, nie przedstawiaj informacji znalezionej w sieci jako swojej, zawsze podawaj jej źródło.
7. Nie zapisuj haseł do kont na innych komputerach, stosuj „silne” hasła
   i strzeż ich, jak oka w głowie.
8. Korzystaj z programu antywirusowego.
9. Jeżeli chcesz zakupić coś przez Internet, skonsultuj to z rodzicami.
10. Kiedy jakieś treści w Internecie Cię zaniepokoją, powiadom rodziców, pokaż im Twoje ulubione strony, naucz ich tego, co już sam umiesz.
11. Pamiętaj, że nie wszystkie informacje w Internecie są prawdziwe, staraj się sprawdzać ich wiarygodność.

Opracowała: Ewa Majchrzak

 

Polecane strony dla uczniów, rodziców, nauczycieli , które uczą małoletnich jak korzystać z Internetu bezpiecznie:

www.fdn.pl
www.dzieckowsieci.fdn.pl
www.helpline.org.pl
www.sieciaki.pl
www.przedszkolaki.sieciaki.pl
ww.saferinternet.pl
www.kursy.dzieckowsieci.pl